Na świecie coraz bardziej popularna staje się dieta wegańska, czyli rezygnacja z produktów pochodzenia zwierzęcego – mięsa, nabiału, miodu. Dieta wegańska jest częścią szerszej perspektywy patrzenia na świat, filozofii życiowej polegających na niewykorzystywaniu zwierząt – czyli też wykluczeniu z codziennego użytkowania produktów pochodzenia zwierzęcego (w tym surowców – futer, wełny, jedwabiu, skór) czy testowanych na zwierzętach kosmetyków, leków czy chemii. 

Przechodzenie na dietę wegańską związane jest z różnymi czynnikami – jednym z nich jest zdrowie, innym – powody ekologiczne, ponieważ dieta roślinna w mniejszym stopniu drenuje środowisko naturalne i jego zasoby, ale równie ważnym (a w większości przypadków kluczowym) jest postrzeganie cierpienia zwierząt jako równego cierpieniu ludzi i niezgoda na taki stan rzeczy. Badania statystyczne wskazują, że etyczne podstawy weganizmu są najczęstszym asumptem do przejścia na dietę, która nie zawiera produktów odzwierzęcych. 

Co jedzą weganie?

Produkty odzwierzęce to nie tylko mięso. Od jedzenia mięsa powstrzymują się wegetarianie – weganie idą o krok dalej i nie jedzą jaj, produktów mlecznych – serów, jogurtów, kefirów – żelatyny, miodu. Wydawać by się mogło, że to duża część naszej codziennej diety, ale wcale nie musi tak być –  przejście na dietę roślinną jest dużo prostsze niż mogłoby się wydawać!

Jeszcze dwadzieścia – ba, nawet jeszcze dziesięć – lat temu, dieta roślinna była wyzwaniem dla osób ją stosujących. Jednak czasy, kiedy weganie mieli do dyspozycji tylko pasztet i kotlety sojowe, należą do przeszłości, a w każdym supermarkecie, a nawet sklepiku osiedlowym można kupić wegańskie a’la wędliny i a’la mięso, roślinne „sery”, napoje o właściwościach mleka – wszelkiej maści produkty, produkowane z odpowiednio przetworzonych zbóż i warzyw. 

Weganie jedzą produkty zbożowe – w tym wszelkiego rodzaju płatki, kasze i mąki. Są to produkty wysokoodżywcze, mają również wiele białka, witamin i mikro- i makroelementów. Oczywiście, jedzą także warzywa – rośliny strączkowe są niezastąpionym w diecie źródłem białka (na przykład nasza swojska fasola), a jedną z najważniejszych roślin w diecie wegańskiej zdaje się być soja: wysokobiałkowa, dostarczająca aminokwasów i witaminy B, a przy tym z soi produkuje się tofu – twarożek, który w wielu przypadkach zastępuje produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak ser czy nawet mięso! Inne warzywa, dostarczające witamin B, C, E, K, beta karotenu, minerałów i błonnika, to niezrównane dobro w każdej diecie – nie tylko wegańskiej. 

Dużo więcej uwagi weganie poświęcają – traktowanym przez innych jako dodatek – orzechom i nasionom, również będącym źródłem białek i mikroelementów. Do diety wegańskiej włączane są też tłuszcze roślinne – oliwa, wszelkiego rodzaju oleje – i owoce.  

Problemy diety wegańskiej

W codziennej diecie wegańskiej należy jednak zwracać baczną uwagę na zbalansowanie substancji odżywczych, przyjmowanych z pożywieniem. Bardzo łatwo jest zapomnieć, że część składników jest dla wegan trudniejsza do przyswojenia z produktów roślinnych niż z odzwierzęcych. 

Wapń, który jest ważnym składnikiem naszych kości, przeciwdziała osteoporozie, ale wpływa też na gospodarkę hormonalną organizmu, występuje w dużych ilościach w roślinach kapustowatych, niektórych orzechach i ziarnach. Jednak jego spożycie lub przyswajanie przez organizm może być niewystarczające, trzeba wtedy sięgnąć po odpowiednią suplementację. Warto tu przy okazji wspomnieć o witaminie D3, której spożycie wspomaga wchłanianie wapna i która jest niezbędna w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni i kości. Witaminy z grupy D wytwarzane są na skórze, pod wpływem promieni słonecznych i coraz częściej zdarza się, że występuje jej niedobór, dlatego suplementacja, na przykład tabletkami Witamina D3 1000 IU Veggunn, to niezawodny sposób na pozbycie się tego problemu. 

Kwasy tłuszczowe Omega3, naturalnie występujące w tłustych rybach, niektórych olejach i wodorostach, niezbędne są w profilaktyce chorób serca i układu krążenia, a także w utrzymaniu dobrego wzroku. Weganie często mają problem z kwasami Omega3, ponieważ najprostsza opcja, ryby, jest dla nich niedostępna, a wodorosty w naszym kraju są niezbyt powszechne. Zostają oleje i orzechy, jeśli jednak ich ilość będzie niewystarczająca, można zastosować tabletki Omega-3 DHA lub krople DHA.

Jeśli wapno czy kwasy Omega3 są możliwe do uzyskania z diety – choć nie jest to najprostsze – to witaminy B12, której niedobory powodują anemię, uszkodzenie układu nerwowego, zwiększenie prawdopodobieństwa zachorowania na choroby układu krążenia, chorobę Alzheimera, nie da się pozyskać z roślin. Konieczne jest uzupełnianie jej poziomu przez odpowiednie preparaty, na przykład Witamina B12 1000 mcg Flash czy Witamina B12 Family 2000. 

Innymi składnikami, na których poziom należy zwracać uwagę przy stosowaniu diety wegańskiej, są też jod i żelazo, choć niedobory w tych pierwiastkach są rzadziej spotykane i w równym stopniu dotyczą wegan, jak i osób stosujących tradycyjną dietę.